Stablecoin ở Châu Phi: Giải Pháp Chống Lạm Phát Tại Nigeria
Từ Nairobi đến Lagos, stablecoin ở Châu Phi đang trở thành một công cụ tài chính thiết yếu hàng ngày, giúp hàng triệu người đối phó với lạm phát phi mã, chi phí chuyển tiền đắt đỏ và sự biến động của tiền tệ địa phương.
Tại các trung tâm kinh tế như Nairobi (Kenya) và Lagos (Nigeria), những đồng tiền ổn định như USDT và USDC không còn là khái niệm thử nghiệm mà đã trở thành giải pháp thực tiễn cho việc tiết kiệm, thanh toán và giao thương.
Tại Sao Stablecoin Trở Nên Phổ Biến tại Châu Phi?
Động lực chính thúc đẩy việc sử dụng stablecoin đến từ các áp lực kinh tế vĩ mô. Người dân và doanh nghiệp nhỏ đang tìm kiếm một phương thức để bảo vệ tài sản của mình trước tình trạng stablecoin chống lạm phát và sự mất giá của đồng nội tệ.
1. Cơn Bão Lạm Phát và Biến Động Tỷ Giá
Nigeria đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt nghiêm trọng. Dù đã giảm nhẹ so với đầu năm 2025, tỷ lệ lạm phát vẫn ở mức 21.88% vào tháng 7 năm 2025, bào mòn sức mua của người dân.
Tương tự tại Kenya, lạm phát tăng lên 4.5% vào tháng 8 năm 2025 do chi phí thực phẩm và vận tải leo thang, khiến nhu cầu tích trữ USD tăng cao. Trong bối cảnh này, việc nắm giữ “đô la kỹ thuật số” như USDT hay USDC giúp họ duy trì giá trị tài sản tốt hơn.
2. Chi Phí Chuyển Tiền Đắt Đỏ Nhất Thế Giới
Theo Ngân hàng Thế giới, chi phí gửi tiền về khu vực Châu Phi cận Sahara vẫn ở mức trung bình 8.45% (Quý 3 2024), cao hơn nhiều so với mục tiêu 3% của Liên Hợp Quốc. Đối với các gia đình nhận những khoản tiền nhỏ từ 200-500 USD, mức phí này ảnh hưởng đáng kể đến ngân sách sinh hoạt.
Chuyển tiền bằng stablecoin đã nổi lên như một giải pháp thay thế hiệu quả, giúp giảm chi phí xuống gần 4% hoặc thấp hơn, đặc biệt đối với các giao dịch xuyên biên giới.
Cách Người Châu Phi Dùng Stablecoin Trong Đời Sống
Việc áp dụng stablecoin đang diễn ra mạnh mẽ, chiếm tới 40%-43% tổng khối lượng giao dịch tiền điện tử trong khu vực. Chỉ riêng Nigeria đã xử lý gần 22 tỷ USD giao dịch stablecoin từ tháng 7/2023 đến tháng 6/2024. Đây là cách người châu Phi dùng stablecoin một cách linh hoạt và hiệu quả.
Các Ứng Dụng Thực Tế Hàng Ngày
- Tiết kiệm: Chuyển đổi các khoản tiền nhỏ sang “đô la kỹ thuật số” để chống lại sự mất giá của đồng nội tệ.
- Trả lương và thanh toán tự do: Các freelancer nhận thanh toán bằng USDC và chỉ đổi sang tiền địa phương khi cần chi tiêu.
- Giao thương và nhập hàng: Doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng stablecoin để thanh toán hóa đơn cho nhà cung cấp quốc tế mà không lo tỷ giá biến động.
- Kiều hối: Gửi và nhận tiền từ nước ngoài với chi phí thấp hơn nhiều so với các kênh truyền thống.
Cơ Sở Hạ Tầng Tích Hợp Linh Hoạt
Sự thành công của stablecoin ở Châu Phi phần lớn nhờ vào khả năng tích hợp với các hệ thống tài chính hiện có. Tại Kenya, các dịch vụ như Kotani Pay đã xây dựng cầu nối cho phép chuyển đổi USDC trực tiếp sang ví điện tử M-Pesa, một phương thức thanh toán quen thuộc với hàng triệu người.
Trong khi đó, các sàn giao dịch ngang hàng (P2P) và các công ty fintech như Yellow Card cho phép người dùng dễ dàng mua/bán USDT và rút tiền về tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử. Hiện tại, stablecoin chiếm đến 99% hoạt động kinh doanh của Yellow Card.
Rủi Ro và Thách Thức Pháp Lý khi sử dụng USDT và USDC tại Nigeria
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, việc sử dụng stablecoin ở Châu Phi cũng đối mặt với không ít rủi ro và sự thiếu chắc chắn về mặt pháp lý, đặc biệt là các quy định về USDT và USDC tại Nigeria.
Biến Động Chính Sách Tiền Điện Tử
Khung pháp lý tại các quốc gia chủ chốt liên tục thay đổi. Nigeria đã dỡ bỏ lệnh cấm ngân hàng giao dịch với các nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASP) vào tháng 12/2023, nhưng sau đó lại siết chặt quản lý các sàn P2P vào năm 2024. Tại Kenya, chính sách thuế đối với tài sản kỹ thuật số cũng được điều chỉnh, thay thế Thuế tài sản kỹ thuật số 3% bằng thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với phí dịch vụ.
Những Rủi Ro Tiềm Ẩn Cần Lưu Ý
- Rủi ro về tài sản đảm bảo: Giá trị của stablecoin phụ thuộc hoàn toàn vào tài sản dự trữ của đơn vị phát hành. Sự kiện USDC mất peg vào tháng 3/2023 là một lời cảnh báo về rủi ro này.
- Rủi ro vận hành: Lừa đảo trên các nền tảng P2P, tấn công ví điện tử, và khó khăn khi rút tiền là những vấn đề người dùng thường gặp.
- Rủi ro chính sách: Việc sử dụng rộng rãi stablecoin có thể dẫn đến hiện tượng “đô la hóa” nền kinh tế, làm suy yếu khả năng kiểm soát chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương.
Kết Luận
Stablecoin ở Châu Phi không phải là một giải pháp toàn năng cho các vấn đề kinh tế, nhưng chúng đã chứng tỏ là một công cụ cực kỳ hữu ích. Bằng cách cung cấp một phương tiện lưu trữ giá trị ổn định và chuyển tiền xuyên biên giới với chi phí thấp, stablecoin đang trao quyền cho hàng triệu người dân và doanh nghiệp.
Trong tương lai, xu hướng này có thể sẽ tiếp tục phát triển với các quy định rõ ràng hơn và sự xuất hiện của nhiều dịch vụ “ẩn” lớp tiền điện tử, giúp người dùng cuối chỉ cảm nhận được tốc độ và chi phí thấp mà không cần tương tác trực tiếp với token.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Lý do chính khiến stablecoin được ưa chuộng ở Châu Phi là gì?
Lý do chính là để chống lại lạm phát cao và sự mất giá của đồng tiền địa phương. Ngoài ra, stablecoin còn giúp giảm đáng kể chi phí chuyển tiền kiều hối, vốn là một trong những khu vực có mức phí đắt nhất thế giới.
2. Người dân ở Kenya rút tiền từ stablecoin ra tiền mặt như thế nào?
Họ thường sử dụng các dịch vụ trung gian để chuyển đổi stablecoin (như USDC) trực tiếp vào các ví tiền di động phổ biến như M-Pesa. Từ đó, họ có thể dễ dàng rút tiền mặt hoặc sử dụng để thanh toán hàng ngày.
3. Sử dụng stablecoin ở Nigeria có hợp pháp không?
Tình hình pháp lý khá phức tạp. Ngân hàng Trung ương Nigeria đã dỡ bỏ lệnh cấm các ngân hàng làm việc với các công ty tiền điện tử vào cuối năm 2023. Tuy nhiên, vào năm 2024, chính quyền đã tăng cường giám sát và siết chặt hoạt động của các sàn giao dịch P2P, cho thấy một lập trường thận trọng và kiểm soát chặt chẽ hơn.
