Nâng hạng thị trường chứng khoán 2026: Lộ trình của VSDC
Chạy đua với thời gian để đáp ứng tiêu chí kỹ thuật
Xây dựng nền tảng tương tác trực tuyến (STP)
Theo chỉ đạo từ Bộ Tài chính, một trong những nhiệm vụ cấp bách nhất của VSDC là xây dựng nền tảng tương tác trực tuyến (STP) để thay thế hoàn toàn quy trình thủ công hiện tại giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán. Nhu cầu này trở nên bức thiết sau khi có quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài không cần ký quỹ 100%.
Hệ thống STP phải hoàn thành trước kỳ rà soát tháng 3/2026 của FTSE Russell. Tuy nhiên, các nhà cung cấp công nghệ quốc tế ước tính nhanh nhất cũng phải tới tháng 12/2026 mới có thể hoàn thiện. “VSDC đang chịu áp lực cực lớn về tiến độ và buộc phải chạy đua với thời gian”, ông Sơn thừa nhận.
Các dự án nền tảng khác
Song song đó, VSDC sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về quỹ đầu tư trong năm 2026 để tăng cường minh bạch và hình thành hệ thống đánh giá hiệu quả quỹ theo chuẩn quốc tế. Hệ thống đại lý chuyển nhượng và hoán đổi ETF cũng sẽ được nâng cấp trong nửa đầu năm 2026.
Thiết lập khung an toàn với cơ chế CCP
Một trong những cấu phần nền tảng để tiến tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán là cơ chế bù trừ đối tác trung tâm (CCP). Theo ông Nguyễn Sơn, mô hình này sẽ giúp thị trường Việt Nam đạt chuẩn quốc tế về thanh toán an toàn.
Cơ chế CCP sẽ đóng vai trò là “bên mua của mọi bên bán và bên bán của mọi bên mua”. Điều này giúp bảo đảm mọi giao dịch đều được thanh toán, giảm thiểu rủi ro hệ thống khi một bên không đủ tiền hoặc chứng khoán, từ đó củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài.
Theo lộ trình, giai đoạn 1 của CCP dự kiến hoàn thành vào đầu năm 2027. Hiện VSDC đang xây dựng đề án trình Bộ Tài chính và chuẩn bị các bước cần thiết để thành lập một công ty con độc lập đảm nhiệm chức năng này.
Nâng cấp hệ thống KRX, mở đường cho sản phẩm mới
Song hành cùng các dự án trên, VSDC cũng đang tích cực nâng cấp dung lượng và mở rộng quy mô máy chủ của hệ thống KRX. Việc nâng cấp này nhằm tích hợp các tiện ích giao dịch hiện đại, đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư.
Các sản phẩm mới dự kiến được đưa vào vận hành từng bước bao gồm bán chứng khoán chờ về, giao dịch trong ngày (T+0) và bán khống có kiểm soát. Đây là bước chuẩn bị cho giai đoạn phát triển sản phẩm phái sinh thế hệ mới như Hợp đồng tương lai VN100 và quyền chọn chỉ số.
Ông Sơn khẳng định: “Tiệm cận chuẩn mực quốc tế trong hạ tầng công nghệ sẽ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam không chỉ đạt mục tiêu nâng hạng vào năm 2026, mà còn hội nhập sâu rộng hơn, trở thành điểm đến chiến lược của dòng vốn toàn cầu”.
Kết luận
Với những nỗ lực đồng bộ trong việc hiện đại hóa hạ tầng, từ việc xây dựng cơ chế CCP đến nâng cấp hệ thống KRX, thị trường chứng khoán Việt Nam đang tiến những bước vững chắc trên lộ trình được nâng hạng thị trường chứng khoán vào năm 2026. Điều này không chỉ mở ra cơ hội được công nhận là “thị trường mới nổi thứ cấp” mà còn hứa hẹn một kỷ nguyên giao dịch minh bạch, an toàn và hiệu quả hơn, thu hút dòng vốn dài hạn vào nền kinh tế.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam là khi nào?
Mục tiêu chính thức là được FTSE Russell nâng hạng vào kỳ rà soát tháng 9/2026. Để đạt được điều này, các yêu cầu kỹ thuật quan trọng phải hoàn thành trước kỳ đánh giá vào tháng 3/2026.
2. Cơ chế CCP là gì và tại sao nó quan trọng cho việc nâng hạng?
CCP (Central Counterparty) là cơ chế bù trừ đối tác trung tâm, đóng vai trò trung gian đảm bảo thanh toán cho mọi giao dịch. CCP là một tiêu chuẩn quốc tế giúp giảm thiểu rủi ro hệ thống, tăng cường sự an toàn và minh bạch, qua đó củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài – một yếu tố then chốt cho việc nâng hạng.
3. Khi nào nhà đầu tư có thể kỳ vọng giao dịch T+0 và bán khống?
Theo chia sẻ từ Chủ tịch VSDC, giao dịch T+0 và bán khống có kiểm soát là những tiện ích đang được tích hợp trong quá trình nâng cấp hệ thống KRX. Các sản phẩm này sẽ được đưa vào vận hành từng bước một cách thận trọng, sau khi đảm bảo các biện pháp kiểm soát rủi ro được thiết lập đầy đủ.
