Mastercard tiền điện tử: Kết thúc giờ ngân hàng truyền thống?

Thị trường tài chính truyền thống đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc cách mạng chưa từng có, và tâm điểm chính là sự tham gia sâu rộng của Mastercard vào không gian tiền điện tử. Với các thương vụ tiềm năng trị giá hàng tỷ đô la, gã khổng lồ thanh toán toàn cầu này không chỉ đặt cược lớn vào tài sản số mà còn định hình lại mô hình hoạt động của các ngân hàng. Các đồn đoán về việc Mastercard tiền điện tử đang tiến gần đến việc mua lại Zero Hash và từng quan tâm đến BVNK cho thấy một tầm nhìn rõ ràng: chuyển đổi hệ thống thanh toán truyền thống sang mô hình hoạt động liên tục 24/7. Điều này hứa hẹn sẽ phá vỡ “giờ ngân hàng” truyền thống, mang lại hiệu quả và tốc độ chưa từng thấy cho ngành tài chính.

Thương vụ tỷ đô và tiềm năng Thanh toán Stablecoin

Mastercard, một tên tuổi lớn trong ngành thanh toán, đang tích cực tìm kiếm các giải pháp cơ sở hạ tầng blockchain để tăng cường khả năng của mình. Các báo cáo cho biết họ đang trong giai đoạn đàm phán nâng cao để mua lại nhà cung cấp cơ sở hạ tầng tiền điện tử Zero Hash với mức giá ước tính từ 1.5 tỷ đến 2 tỷ đô la. Trước đó, Mastercard cũng đã xem xét một thỏa thuận tương tự với nền tảng stablecoin BVNK. Những thương vụ này cho thấy chiến lược của Mastercard không phải là tự xây dựng từng thành phần blockchain mà là tích hợp các nhà cung cấp có sẵn.

Zero Hash và BVNK đều là những nền tảng cung cấp dịch vụ quan trọng cho các tổ chức. Chúng bao gồm quản lý lưu ký được quy định, chuyển đổi, thanh toán và điều phối giao dịch giữa tiền pháp định (fiat) và stablecoin mà không cần xây dựng lại toàn bộ hệ thống tuân thủ từ đầu. Việc sáp nhập một hoặc cả hai công ty này vào Mastercard sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ các dự án thử nghiệm sang sản xuất thực tế. Điều này sẽ ngay lập tức mở rộng giấy phép hoạt động và tích hợp khách hàng, tạo đà cho một hệ thống thanh toán stablecoin hoạt động không ngừng nghỉ, vượt xa các ràng buộc về ngày làm việc truyền thống.

Sự ra đời của Giao dịch 24/7: Tương lai ngân hàng không giới hạn

Hệ thống thanh toán thẻ hiện nay vẫn phụ thuộc vào các cửa sổ xử lý theo lô, thời gian cắt giảm giao dịch trong tuần và chuỗi ngân hàng đại lý. Ngược lại, stablecoin hoạt động liên tục, không bị giới hạn bởi giờ ngân hàng. Mastercard đã thiết lập hai nền tảng quan trọng cho tương lai này:

• Multi-Token Network (MTN): Một bộ công cụ mạnh mẽ cho các giao dịch an toàn và có thể lập trình trên các loại tiền và tài sản được mã hóa.
• Crypto Credential: Một lớp xác minh giúp các sàn giao dịch và ví thực hiện giao dịch bằng các định danh dễ đọc cho con người, đồng thời duy trì các kiểm tra tuân thủ.

Việc bổ sung khả năng thanh toán bằng stablecoin vào hệ thống này sẽ cho phép các nhà cung cấp dịch vụ (acquirer) nhận tiền bất cứ lúc nào, thanh toán các nghĩa vụ trên chuỗi (on-chain) và chuyển tiền kho bạc trong vài phút, thay vì phải chờ đợi T+1 hoặc T+2 như hiện tại. Ví dụ, vào tháng 8 năm 2025, bộ phận Đông Âu, Trung Đông và Châu Phi của Mastercard đã ra mắt một chương trình với Circle, cho phép các acquirer thanh toán bằng USDC hoặc EURC và trực tiếp chi trả cho các thương nhân từ số dư đó.

Cách thức hoạt động Giao dịch 24/7

Một khách hàng thanh toán bằng thẻ hoặc ví liên kết. Thay vì chờ đợi các lô giao dịch tiền pháp định hoàn tất, acquirer có thể chọn nhận thanh toán bằng stablecoin. Các nghĩa vụ giữa tổ chức phát hành và acquirer sau đó sẽ được bù trừ trên chuỗi thông qua các đối tác lưu ký và thanh khoản đã được phê duyệt. Các nhóm kho bạc có thể chuyển tiền gần như theo thời gian thực, áp dụng các quy tắc lập trình cho tỷ giá hối đoái (FX) và phí, sau đó chuyển đổi trở lại tiền pháp định khi cần. Việc mua lại Zero Hash sẽ cung cấp xương sống về lưu ký và thanh toán, trong khi BVNK bổ sung khả năng điều phối stablecoin cấp doanh nghiệp. Đối với các ngân hàng và bộ xử lý, điều này đồng nghĩa với việc ít nhà cung cấp cần tích hợp hơn và thời gian đưa ra thị trường nhanh hơn, đánh dấu một bước tiến lớn cho Mastercard tiền điện tử.

Tác động đến hệ sinh thái tài chính và Hiệu quả vận hành

Đối với các ngân hàng và acquirer, thanh toán 24/7 giúp giảm yêu cầu cấp vốn trước và rủi ro thấu chi trong ngày, đồng thời giảm bớt tắc nghẽn vào cuối tuần và ngày lễ. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những trách nhiệm mới về giám sát on-chain, quản lý khóa và kiểm soát rủi ro hợp đồng thông minh phải đáp ứng các tiêu chuẩn mạng thẻ. Đối với các nhà giao dịch và quản lý kho bạc, thanh toán liên tục qua stablecoin có thể cải thiện hiệu quả vốn lưu động và đơn giản hóa việc đối chiếu. Hồ sơ trên chuỗi minh bạch giúp đơn giản hóa việc kiểm toán và rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp. Trong thanh toán xuyên biên giới, stablecoin rút ngắn chuỗi ngân hàng đại lý và giữ cho các hành lang thanh toán mở cửa ngoài giờ làm việc.

Vượt qua thách thức: Con đường đến Cơ sở hạ tầng Blockchain toàn diện

Mặc dù thanh toán stablecoin 24/7 đang trong tầm tay, nhưng một số rào cản vẫn có thể làm chậm quá trình chuyển đổi này. Đây là những thách thức quan trọng mà Mastercard tiền điện tử và các đối tác cần giải quyết để đảm bảo sự chuyển đổi suôn sẻ và an toàn.

• Giới hạn truy cập tiền pháp định (Fiat ramp limits): Các quy định về thời gian cắt giảm giao dịch của hệ thống thanh toán tự động (ACH) và khu vực thanh toán bằng euro duy nhất (SEPA), thời gian bảo trì hệ thống thanh toán gộp theo thời gian thực (RTGS) và các phê duyệt tuân thủ của ngân hàng có thể tái tạo “giờ làm việc” khi chuyển đổi giữa tiền điện tử và tiền mặt.
• Rủi ro vận hành (Operational risk): Việc quản lý lưu ký khóa, lỗi hợp đồng thông minh, tắc nghẽn chuỗi và các lo ngại về dự trữ hoặc mất giá (depeg) đòi hỏi phải có các cuộc kiểm toán kỹ lưỡng, kế hoạch ứng phó sự cố và bảo hiểm thích hợp.
• Thực tế tuân thủ và kế toán (Compliance and accounting reality): Các quy trình kiểm tra Chống rửa tiền (AML) và lệnh trừng phạt liên tục, yêu cầu về Travel Rule, xử lý tranh chấp và bồi hoàn, cùng với các quy trình lập kế hoạch nguồn lực doanh nghiệp (ERP) hoặc báo cáo phải được thiết kế lại để phù hợp với thanh toán liên tục. Nhiều quản lý kho bạc có thể vẫn sẽ tự động chuyển đổi sang tiền pháp định trong giai đoạn đầu.
• Hạn chế thị trường và nhà cung cấp (Market and vendor constraints): Thanh khoản có thể giảm dần theo địa điểm hoặc thời gian trong ngày, và chênh lệch giá thường mở rộng trong các giai đoạn căng thẳng. Quản trị của nhà phát hành stablecoin, độ tin cậy của oracle, kết nối lưu ký và phí mạng lưới đều có thể trở thành điểm nghẽn ở quy mô lớn.

Tóm lại, chúng ta có thể kỳ vọng một giai đoạn lai ghép, nơi thanh toán on-chain sẽ tiếp tục mở rộng khi cơ sở hạ tầng tiền pháp định, chính sách và công cụ hậu cần kịp thời.

Những điều cần theo dõi tiếp theo

Một vài chỉ số sẽ hé lộ liệu “giờ ngân hàng” có thực sự sắp kết thúc hay không:

• Thương vụ mua lại Zero Hash hoàn tất.
• Kết quả cuối cùng của các cuộc đàm phán với BVNK, dù có đạt được thỏa thuận hay không và lý do.
• Thanh toán bằng USDC và EURC mở rộng sang các khu vực và nhà cung cấp mới với khối lượng giao dịch đáng kể.
• Triển khai MTN và Crypto Credential từ các dự án thử nghiệm sang hoạt động thực tế tại ngân hàng hoặc bộ xử lý.

Nếu những yếu tố này được thực hiện, việc thanh toán sẽ bắt đầu tuân theo nhu cầu kinh doanh hơn là đồng hồ thời gian.

Câu hỏi thường gặp

1. Mastercard đang đầu tư vào tiền điện tử để làm gì?
Mastercard đang đầu tư vào tiền điện tử để thúc đẩy một hệ thống thanh toán hoạt động liên tục 24/7 bằng stablecoin, thay thế cho các quy trình thanh toán truyền thống bị giới hạn bởi “giờ ngân hàng”. Điều này nhằm mục đích tăng tốc độ và hiệu quả giao dịch.

2. Zero Hash và BVNK đóng vai trò gì trong chiến lược của Mastercard?
Zero Hash và BVNK là các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng tiền điện tử giúp Mastercard nhanh chóng tích hợp các dịch vụ như lưu ký được quy định, chuyển đổi, thanh toán và điều phối giữa tiền pháp định và stablecoin mà không cần tự xây dựng từ đầu.

3. Những thách thức nào có thể làm chậm quá trình chuyển đổi sang thanh toán 24/7 bằng stablecoin?
Các thách thức chính bao gồm giới hạn truy cập tiền pháp định (fiat ramp limits), rủi ro vận hành (như lỗi hợp đồng thông minh, tắc nghẽn mạng), thực tế tuân thủ và kế toán phức tạp, cùng với các hạn chế về thị trường và nhà cung cấp (như thanh khoản và độ tin cậy của oracle).