Hành trình trả nợ của HAGL: Từ đỉnh 35.000 tỷ đến nay
Hành trình trả nợ của HAGL (HoSE: HAG) là bức tranh thu nhỏ về sự thăng trầm của một doanh nghiệp lớn trong 15 năm. Từ giai đoạn mở rộng đầu tư quy mô lớn đến quá trình tái cấu trúc quyết liệt, câu chuyện vay và trả nợ của bầu Đức phản ánh rõ nét sự thay đổi trong chiến lược kinh doanh và mối quan hệ với các tổ chức tín dụng.
Giai đoạn 2010–2015: Mở rộng và gánh nặng nợ ngân hàng của Hoàng Anh Gia Lai
Đây là thời kỳ Hoàng Anh Gia Lai đầu tư mạnh mẽ vào nhiều lĩnh vực như bất động sản, thủy điện, cao su và nông nghiệp tại Việt Nam, Lào, Campuchia. Để tài trợ cho tham vọng này, doanh nghiệp phụ thuộc lớn vào vốn vay ngân hàng và phát hành trái phiếu.
Đến cuối năm 2015, tổng dư nợ của HAGL đã lên tới 27.099 tỷ đồng. Trong đó, nợ ngắn hạn là 8.297 tỷ và nợ dài hạn chiếm 18.801 tỷ đồng. Cơ cấu chủ nợ tập trung chủ yếu ở các ngân hàng lớn như BIDV (10.715 tỷ đồng), Eximbank (3.955 tỷ đồng) và VPBank (2.800 tỷ đồng). Mối quan hệ giữa HAGL và BIDV đặc biệt sâu sắc, bao gồm cả các khoản vay trực tiếp lẫn các gói trái phiếu do ngân hàng này thu xếp.
Các đối tác tín dụng chính
Ngoài nhóm ngân hàng lớn, nhiều tổ chức khác cũng tham gia tài trợ cho HAGL. Có thể kể đến LaoVietBank (2.250 tỷ), HDBank (2.236 tỷ), Sacombank (1.208 tỷ), cùng các ngân hàng quy mô nhỏ hơn như BacABank, PVcomBank, và TPBank. Cấu trúc vốn phụ thuộc quá lớn vào nợ vay đã đặt nền móng cho giai đoạn tái cấu trúc đầy thử thách sau đó.
Đỉnh điểm 35.000 tỷ và cuộc tái cấu trúc nợ HAGL lịch sử (2016–2020)
Năm 2016, tổng nợ của HAGL chạm đỉnh hơn 35.000 tỷ đồng, riêng nợ ngân hàng chiếm khoảng 28.000 tỷ. Trước áp lực từ giá nông sản giảm và dòng tiền thu hồi chậm, doanh nghiệp buộc phải bước vào quá trình tái cấu trúc toàn diện.
Một trong những bước đi quan trọng là việc phát hành gói trái phiếu HAGLBOND16.26 trị giá 6.596 tỷ đồng vào cuối năm 2016. Gói trái phiếu này do BIDV và BSC thu xếp, có kỳ hạn 10 năm, giúp HAGL chuyển đổi nợ ngắn hạn thành dài hạn, giảm áp lực trả nợ ngay lập tức.
Vai trò của Thaco và chiến lược thoái vốn
Bước ngoặt trong hành trình trả nợ của bầu Đức đến vào năm 2018 khi Tập đoàn Trường Hải (Thaco) tham gia tái cấu trúc HAGL Agrico. Sự kiện này giúp HAGL có nguồn lực để đẩy mạnh thoái vốn khỏi các mảng kinh doanh kém hiệu quả. HAGL đã lần lượt chuyển nhượng mảng cao su, dự án HAGL Myanmar Center và công ty con HAGL Agrico cho Thaco.
Nguồn tiền thu về được ưu tiên để trả nợ. Doanh nghiệp đã tất toán toàn bộ khoản vay tại VPBank trước năm 2020. Dư nợ tại các ngân hàng như TPBank, HDBank, OCB, BacABank cũng giảm đáng kể nhờ việc mua lại các lô trái phiếu. Đến cuối năm 2020, tổng nợ phải trả của HAGL giảm mạnh từ hơn 27.200 tỷ đồng xuống còn gần 13.800 tỷ đồng.
Giai đoạn mới (2020–2025): HAGL và các ngân hàng đối tác chiến lược
Sau quá trình tái cấu trúc, cấu trúc tín dụng của HAGL chứng kiến sự thay đổi lớn, dịch chuyển từ nhóm ngân hàng quốc doanh sang các ngân hàng thương mại cổ phần năng động hơn.
LPBank và OCB – Những đối tác tín dụng trọng tâm
Cuối năm 2023, LPBank nổi lên như một đối tác chiến lược với hợp đồng tín dụng 5.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, từ giữa năm 2024, OCB đã trở thành tâm điểm trong cơ cấu nợ mới của HAGL. Tính đến cuối quý III/2024, dư nợ của HAGL tại OCB và các đơn vị liên quan (OCBS) chiếm tới 66,5% tổng dư nợ của tập đoàn, bao gồm khoảng 3.976 tỷ đồng vay ngắn hạn và 1.000 tỷ đồng trái phiếu.
Đến cuối quý III/2025, tổng nợ vay của HAGL chỉ còn 8.371 tỷ đồng, với tỷ lệ nợ trên tổng tài sản giảm xuống mức an toàn 0,23 lần. Cuối năm 2024, công ty cũng đã thanh toán hơn 1.030 tỷ đồng gốc cho lô trái phiếu HAGLBOND16.26 tại BIDV.
Với dòng tiền ổn định từ mảng chuối (800–1.000 tỷ đồng/năm) và tiềm năng từ sầu riêng, tơ tằm từ năm 2026, HAGL đang có một nền tảng tài chính vững chắc hơn để hoàn thành nghĩa vụ nợ và phát triển trong tương lai.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Nợ của Hoàng Anh Gia Lai từng cao nhất là bao nhiêu?
Tổng nợ của HAGL đạt đỉnh hơn 35.000 tỷ đồng vào năm 2016, trong đó nợ vay từ các ngân hàng chiếm khoảng 28.000 tỷ đồng.
2. Ngân hàng nào hiện là chủ nợ lớn nhất của HAGL?
Hiện tại, nhóm OCB và công ty chứng khoán OCBS là đối tác tín dụng lớn nhất, chiếm hơn 66% tổng dư nợ của HAGL tính đến cuối quý III/2024.
3. Thaco đã giúp HAGL tái cấu trúc nợ như thế nào?
Năm 2018, Thaco đầu tư chiến lược vào HAGL Agrico. Thương vụ này không chỉ cung cấp nguồn vốn quan trọng mà còn giúp HAGL chuyển giao một phần lớn tài sản và các nghĩa vụ nợ liên quan, qua đó giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho tập đoàn.
