Áp thuế HRC khổ rộng: Hòa Phát hưởng lợi, nhóm tôn mạ đối mặt thách thức

Quyết định điều tra và khả năng áp thuế HRC khổ rộng nhập khẩu từ Trung Quốc đang tạo ra một sự phân hóa rõ rệt trong ngành thép Việt Nam. Theo phân tích từ SSI Research, động thái này sẽ mang lại lợi thế lớn cho các nhà sản xuất thượng nguồn như Hòa Phát và Formosa, nhưng lại là thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp tôn mạ.

Nguyên nhân khởi xướng điều tra thép HRC Trung Quốc

Vào ngày 27/10/2025, Bộ Công Thương đã chính thức ban hành quyết định khởi xướng điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với thép HRC khổ rộng từ Trung Quốc. Quyết định này được đưa ra sau khi nhận được đơn kiện từ hai nhà sản xuất lớn trong nước là Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Formosa Hà Tĩnh.

Dòng vốn nhập khẩu tăng đột biến

Nguyên nhân chính dẫn đến cuộc điều tra thép HRC Trung Quốc là sự gia tăng đột biến của lượng hàng nhập khẩu. Thống kê trong 7 tháng đầu năm 2025 cho thấy, lượng HRC khổ rộng (trên 1.880mm) nhập từ Trung Quốc đã tăng gấp 18 lần so với cùng kỳ năm 2024. Hiện tượng này dấy lên nghi vấn về hành vi lẩn tránh thuế chống bán phá giá AD20 đã được áp dụng cho thép HRC khổ hẹp hơn.

Chênh lệch giá bán đáng kể

Bên cạnh đó, mức giá cạnh tranh của thép Trung Quốc cũng là một yếu tố quan trọng. Giá HRC từ Trung Quốc chỉ khoảng 490 USD/tấn, thấp hơn đáng kể so với mức giá của Hòa Phát (526 USD/tấn) và Formosa (519 – 528 USD/tấn), tạo ra áp lực cạnh tranh không công bằng trên thị trường nội địa.

Phân tích tác động thuế HRC đến các doanh nghiệp

Theo dự báo từ SSI Research, biện pháp phòng vệ thương mại có thể được áp dụng chính thức vào quý I/2026. Tác động thuế HRC sẽ không đồng đều lên các phân khúc trong chuỗi giá trị ngành thép.

Hòa Phát và Formosa: Nhóm hưởng lợi trực tiếp

Là hai đơn vị sản xuất HRC lớn nhất Việt Nam và cũng là nguyên đơn trong vụ kiện, Hòa Phát và Formosa được dự báo sẽ là những người hưởng lợi chính. Việc áp thuế HRC khổ rộng sẽ hạn chế nguồn cung giá rẻ từ Trung Quốc, giúp hai doanh nghiệp này cải thiện sản lượng tiêu thụ và biên lợi nhuận. SSI Research dự báo lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ (NPATMI) của HPG có thể tăng trưởng 42% trong nửa cuối 2025 và tiếp tục tăng gần 30% trong năm 2026.

Nhóm tôn mạ (HSG, NKG): Đối mặt thách thức chi phí đầu vào

Ngược lại, các doanh nghiệp tôn mạ như Tập đoàn Hoa Sen (HSG), Thép Nam Kim (NKG) hay Tôn Đông Á (GDA) sẽ đối mặt với khó khăn. HRC là nguyên liệu đầu vào chính của nhóm này, việc áp thuế sẽ khiến chi phí sản xuất tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận. Trong bối cảnh thị trường tôn mạ vốn đã dư cung, áp lực cạnh tranh sẽ càng trở nên gay gắt. SSI Research ước tính lợi nhuận năm 2026 của HSG có thể giảm 5,8% so với cùng kỳ.

Dự báo triển vọng lợi nhuận ngành thép

Sự kiện này dự kiến sẽ tiếp tục làm gia tăng sự phân hóa về lợi nhuận ngành thép. Trong khi các nhà sản xuất HRC như HPG có môi trường kinh doanh thuận lợi để duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, các doanh nghiệp ở phân khúc hạ nguồn sẽ phải vật lộn với bài toán chi phí và cạnh tranh.

Nhìn chung, quyết định điều tra và khả năng áp thuế HRC khổ rộng là một bước đi quan trọng để bảo vệ ngành sản xuất thép trong nước. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức buộc các doanh nghiệp tôn mạ phải tìm cách tối ưu hóa chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh để thích ứng.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Tại sao Việt Nam điều tra thép HRC khổ rộng từ Trung Quốc?
Việt Nam tiến hành điều tra do lượng nhập khẩu thép HRC khổ rộng từ Trung Quốc tăng đột biến (gấp 18 lần trong 7 tháng đầu năm 2025), cùng với mức giá bán thấp hơn đáng kể so với hàng nội địa, dấy lên nghi ngờ về hành vi lẩn tránh thuế chống bán phá giá đã có hiệu lực.

2. Doanh nghiệp nào sẽ hưởng lợi nếu áp thuế HRC khổ rộng?
Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Formosa Hà Tĩnh, hai nhà sản xuất HRC lớn nhất Việt Nam, được dự báo sẽ hưởng lợi trực tiếp từ việc giảm cạnh tranh của hàng nhập khẩu giá rẻ, qua đó cải thiện sản lượng và biên lợi nhuận.

3. Khi nào thuế chống bán phá giá HRC khổ rộng có thể được áp dụng?
Theo phân tích của SSI Research, các biện pháp thuế quan chính thức có khả năng được Bộ Công Thương ban hành và áp dụng trong quý I năm 2026.